Neverovatno je da se ovaj organizam godinama nalazio doslovno pred njihovim očima – prikriven u laboratorijskoj kulturi morskih trepetljikaša, prikupljenih još 2011. u hrvatskim vodama Jadrana.

Mikroorganizam, nazvan Solarion arienae, otkriven je tek kada su trepetljikaši iz nepoznatog razloga iznenada uginuli. Tek tada su istraživači primetili neobične, slabo pokretne ćelije koje se nisu uklapale ni u jednu do sada poznatu grupu organizama, prenosi Science Alert.

“Uvid u najdublju prošlost evolucije”

Autori studije, dr Ivan Čepička i dr Marek Valt sa Karlovog univerziteta u Češkoj, ističu da se radi o izuzetnom otkriću:

„Ovaj organizam nam omogućava da zavirimo u veoma drevno poglavlje ćelijske evolucije koje smo ranije mogli da proučavamo samo indirektno.“

Naučnici priznaju da je Solarion godinama prolazio neprimećeno, uprkos tome što je čitavo vreme bio prisutan u njihovoj laboratorijskoj kulturi. To znači da je vrlo verovatno da isti organizam postoji i u prirodi, ali je zbog svoje sićušnosti i neupadljivosti ostao skriven.

Nova grana eukariota – nešto što do sada nije postojalo

Solarion arienae ima karakterističan, sunčolik oblik, ali je njegova unutrašnja struktura ono što je naučnike najviše zainteresovalo. U pitanju je jednostanični eukariot, što znači da poseduje jedro i mitohondrije – organele koje proizvode energiju za ćeliju.

Analize su pokazale da ovaj organizam ne pripada nijednoj poznatoj grupi eukariota. Zbog toga su naučnici morali da ga svrstaju u potpuno novo koleno, koje deli sa jednim jedinstvenim protistom – Meteora sporadica. Zajedno čine potpuno novo carstvo u okviru koga se nalaze i veoma udaljeni protisti Provora i Hemimastigophora.

Mitohondrije koje čuvaju tragove prastarih bakterija

Najveće iznenađenje krije se u mitohondrijima Solariona. U njima je pronađen gen secA, koji se smatra molekularnim “fosilom”. Ovaj gen je postajao samo u drevnim bakterijama od kojih su se mitohondriji razvili pre više milijardi godina.

Danas ga nema nijedan moderni eukariot.

Otkriće secA gena predstavlja direktan uvid u trenutak kada su proto-mitohondriji bili nezavisni organizmi pre nego što su ušli u simbiozu sa ranim eukariotima — proces koji je omogućio nastanak svih složenih oblika života na Zemlji.

“Živi fosil” pronađen u Jadranu

Prema rečima istraživača, Solarion je dokaz da je ogromna količina mikroskopskog života još uvek nepoznata nauci.

„Ovo otkriće evolucijski duboke loze – u suštini živog fosila – pokazuje da ključni delovi istorije eukariotskog života i dalje čekaju da budu otkriveni na mestima koja retko istražujemo“, poručuju Čepička i Valt.

Rezultati istraživanja objavljeni su u prestižnom časopisu Nature, čime ovo otkriće stupa u rang jednih od najznačajnijih bioloških nalaza poslednjih godina.

BONUS VIDEO